یکی از مهمترین نکات در طراحی سایت و بازاریابی اینترنتی تجربه کاربری است. البته لازم به ذکر است که تجربه کاربری فقط و فقط در زمینه طراحی سایت و اپلیکیشن استفاده نمی شود. بلکه در طراحی محصولات فیزیکی و حتی ارائه خدمات نیز استفاده می شود. اگر می خواهید به اهداف سایت خود برسید لازم است همراه طراحی رابط کاربری، تجربه کاربری را بهبود دهید و با یک متخصص در این زمینه مشورت کنید و کمک بگیرید. در این مقاله به “تجربه کاربری یا UX چیست و چه اصولی دارد؟” پرداختیم.
تجربه کاربری چیست؟
تجربه کاربری (User Experience یا UX) یکی از مهمترین نکات و مفاهیم در طراحی محصولات فیزیکی و دیجیتال و همچنین ارائه خدمات است. به این منظور که استفاده از هر محصولی توسط یک نفر، یک تجربه کاربری است. هدف اصلی UX ایجاد راحتی و جلب رضایت کاربران در کار کردن با وب سایت، اپلیکیشن و تمامی محصولات است که بسیار تاثیر گذار است.
تجربه کاربری شامل تمام تعاملات کاربر با یک محصول یا خدمات است. این تعاملات می‌تواند شامل مواردی مانند رابط کاربری (UI)، عملکرد سیستم، محتوای ارائه شده و احساسات و واکنش‌های کاربر باشد. در واقع، تجربه کاربری یک مفهوم چند بعدی است که از جوانب مختلفی مانند طراحی بصری، عملکرد، دسترسی‌پذیری و محتوا تشکیل شده است.
وقتی مشتری یا کاربر راحتی و جذابیت سایت و محصول را حس کند به مشتری تبدیل می شود و از آن استفاده خواهد کرد و به دیگران نیز توصسه می کند که از آن استفاده کنند. تجربه کاربری مانند یک خاطره خوب در استفاده از یک محصول است.
مثال تجربه کاربری
در زمینه وب سایت و اپلیکشن، اگر امکانات وب سایت یا اپلیکیشن شما به راحی در دسترس کاربر نباشد و کاربر برای رسیدن به آن باید مسیر طولانی ای طی کند، باعث خستگی کاربر می شود. حتی ممکن است کاربر نداند که چهم سیری را باید طی کند و نیاز به راهنمایی داشته باشد. در این صورت کاربر سایت شما را ترک خواهد کرد. اما اگر همه چیز به راحتی در دسترس کاربر باشد و از خدمات به خوبی و راحتی استفاده کند، دلیلی بر نارضایتی او وجود نخواهد داشت.
همچنین برای یک سایت فروشگاهی، اگر مراحل خرید و تکمیل سفارش طولانی و دارای چالش باشد، مشتری شما از ادامه فرآیند خرید خودداری کرده و مشتری یک سایت یا فروشگاه دیگر می شود.
اگر بخواهیم جز مسائل وب سایت و اپلیکیشن مثال بزنیم، کیبورد کامپیوتر را در نظر بگیرید. وقتی شما از یک کیبورد کامپیوتر استفاده میکنید، اگر فاصله دکمه های کیبورد از هم زیاد باشند و برای فشردن هر دکمه مجبور باشید دست خود را زیاد حرکت دهید، یا دکمه های کیبورد آن قدر سفت باشد که مجبور باشید دکمه ها محکم فشار دهید، این یک تجربه کاربری بد است.
پس صاحب محصول مجبور است برای جلب رضایت شما و همچنین جذب مشتریان بیشتر این مشکلات را رفع کنید تا تجربه کاربری خوبی داشته باشد. حال اگر این کیبورد دارای دکمه مولتی مدیا یا پخش و توقف موسیقی، ولوم صدای کامپیوتر و … باشد به تجربه کاربری خوب کاربر اضافه می کند.
اصول تجربه کاربری
پس با این مثال ها متوجه اهمیت تجربه کاربری شدیم. حالا به اصول تجربه کاربری خواهیم پرداخت تا با رعایت آن بتوانیم به کسب و کار و ارائه خدمات خود رونق دهیم و رضایت مخاطبان را جلب کنیم.
قابلیت استفاده (Usability)
قابلیت استفاده به معنای این است که کاربر بتواند به راحتی و بدون مشکل با محصول یا خدمات تعامل کند. یک محصول با قابلیت استفاده بالا باید ساده، قابل فهم و کاربرپسند باشد و هر کسی تا حد ممکن بدون نیاز به دفترچه راهنما از آن استفاده کند.
معماری اطلاعات (Information Architecture)
معماری اطلاعات به سازماندهی و ساختاردهی اطلاعات در یک محصول دیجیتال اشاره دارد. یک معماری اطلاعات خوب به کاربران کمک می‌کند تا به راحتی اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کرده و از آن استفاده کنند.
دسترسی‌پذیری (Accessibility)
دسترسی‌پذیری به معنی در دسترس بودن راحت و آسان تمامی امکانات محصول یا سایت است که کاربر در هنگام استفاده از آن دچار سردرگمی و طی کردن مراحل زیاد نشود.
طراحی متمرکز بر کاربر (User-Centered Design)
طراحی متمرکز بر کاربر به معنای توجه به نیازها، خواسته‌ها و محدودیت‌های کاربران در تمام مراحل طراحی و توسعه محصول است. این رویکرد به معنای جمع آوری نظرات و پیشنهادات کاربران برای شناخت نیازهای کاربران، مشکلات و الزامات محصول برای رفع مشکلات و موانع است تا پس از رفع ایرادات مجددا محصول را در اختیار مخاطب قرار دهیم و از او بازخورد بگیریم.
تجربه احساسی (Emotional Experience)
تجربه کاربری فقط به عملکرد و ظاهر محصول محدود نمی‌شود؛ بلکه احساسات و واکنش‌های کاربر نیز اهمیت دارند. تجربه احساسی یعنی بتوانیم در کاربر در زمان استفاده از محصول احساساتی مانند لذت، اعتماد، رضایت و خشنودی را ایجاد کنیم.
ثبات و پایداری (Consistency and Stability)
یک تجربه کاربری خوب باید ثابت و پایدار باشد. این به معنای استفاده از الگوهای طراحی مشابه و پایدار در سراسر محصول است تا کاربران بتوانند به راحتی و بدون گیجی با محصول از ابتدا تا انتهای استفاده از آن تعامل کنند.
بازخورد (Feedback)
ارائه بازخورد مناسب به کاربران در حین استفاده از محصول بسیار مهم است. بازخورد می تواند به کاربر احساس پشتوانه داشتن دهد. بازخودر های متنی و تصویری از عملیات کاربر مانند ثبت موفق یا ناموفق خرید، نظر و همچنین اطلاعیه طی کردن صحیح مراحل باشد.
کارایی (Efficiency)
کارایی به معنای توانایی کاربران در انجام وظایف خود به سرعت و با کمترین تلاش است. یک تجربه کاربری کارا باید امکان دسترسی سریع و آسان به اطلاعات و ابزارهای مورد نیاز کاربران را فراهم کند.
مثال های عملی تجربه کاربری
وب‌سایت آمازون: آمازون یکی از نمونه‌های موفق تجربه کاربری است. طراحی ساده و کاربردی، پیشنهادات شخصی‌سازی شده و فرآیند خرید آسان از ویژگی‌های تجربه کاربری عالی آمازون است.
اپلیکیشن‌های بانکی: بسیاری از اپلیکیشن‌های بانکی با طراحی‌های مدرن و کاربرپسند توانسته‌اند تجربه کاربری بهتری برای مشتریان خود فراهم کنند، از جمله امکاناتی مانند دسترسی سریع به حساب‌ها، انتقال وجه آسان و مدیریت مالی.
نتیجه‌گیری
تجربه کاربری یکی از کلیدی‌ترین عوامل موفقیت محصولات دیجیتال و خدمات است. هدف نهایی UX این است که تعامل کاربران با محصول یا خدمات به گونه‌ای باشد که به راحتی و با لذت از آن استفاده کنند و نیازهای خود را به بهترین شکل ممکن برآورده سازند. با رعایت اصولی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد، می‌توان تجربه کاربری بهتری را برای کاربران ایجاد کرده و رضایت آن‌ها را افزایش داد.